Empanadas – małe pierożki
o wielkiej historii !
W Ameryce Południowej trudno znaleźć potrawę, która lepiej oddaje ducha tamtejszej kuchni niż empanadas – chrupiące pierożki wypełnione aromatycznym farszem. Proste, a zarazem pełne historii i smaku. Dziś znajdziemy je na ulicznych straganach w Buenos Aires, w chilijskich piekarniach, a nawet w Katowicach.
Ale skąd właściwie się wzięły i co sprawiło, że pokochał je cały świat?
Choć dziś empanadas kojarzą się głównie z Ameryką Południową, ich historia zaczyna się znacznie wcześniej – w średniowiecznej Hiszpanii. Słowo empanar oznacza „owinąć w chleb” lub „zawinąć w ciasto”. Pierwowzory dzisiejszych empanadas można znaleźć w kuchni arabskiej – tam wypiekano nadziewane ciastka z mięsem i przyprawami, które Hiszpanie przejęli podczas kontaktów z kulturą mauretańską. Kiedy Hiszpanie wyruszyli do Ameryki, przywieźli ze sobą swoje przepisy i zwyczaje. Tam, w nowym świecie, empanadas szybko się zadomowiły. Lokalne produkty, przyprawy i sposoby przygotowania sprawiły, że powstały setki regionalnych wersji – każda z własnym charakterem i smakiem.
Empanadas w Ameryce Południowej rozwinęły się w niezliczone odmiany:
- Argentyna – to kraj, w którym empanadas stały się niemal symbolem narodowym. W regionie Tucumán są soczyste i pikantne, w Salta – z dodatkiem ziemniaków i papryki, a w Buenos Aires króluje wersja mięsna z oliwkami i jajkiem.
- Chile – empanadas są większe i bardziej wytrawne, często nadziewane wołowiną, cebulą, jajkiem i rodzynkami.
- Kolumbia i Wenezuela – tu ciasto przygotowuje się z mąki kukurydzianej, dzięki czemu empanadas są chrupiące i mają intensywnie żółty kolor.
- Peru i Boliwia – często pieczone w glinianych piecach, z farszem z kurczaka, warzyw i przypraw.
To właśnie różnorodność sprawia, że empanadas stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych dań całej Ameryki Łacińskiej.
Empanadas to danie niezwykle uniwersalne. W środku może kryć się dosłownie wszystko – od mięsa po owoce.
W Ameryce Południowej królują:
- wołowina z cebulą, papryką i oliwkami,
- kurczak z przyprawami i warzywami,
- ser i kukurydza (humita) – popularna wersja wegetariańska,
- ryby lub owoce morza w regionach nadmorskich,
- a w wersjach deserowych – owoce, czekolada lub słodka pasta z batatów.
Ciepłe, chrupiące ciasto i aromatyczne wnętrze sprawiają, że empanadas to danie, po które sięga się z uśmiechem.
Empanadas mają w sobie coś więcej niż tylko smak – to symbol spotkań i rodzinnej atmosfery. W Ameryce Południowej często przygotowuje się je wspólnie, przy stole, rozmawiając i śmiejąc się. W wielu domach to tradycyjne danie świąteczne lub przekąska podawana przy każdej ważnej okazji.
Nic dziwnego, że w Argentynie obchodzone jest nawet Narodowe Święto Empanady, a w mieście Tucumán odbywa się co roku festiwal poświęcony tylko temu daniu.
Ciekawostki o empanadas
W Hiszpanii do dziś można znaleźć „empanada gallega” – dużą wersję zapiekaną na blasze, krojoną jak placek.
W Chile tradycyjnie je się empanadas w czasie Święta Niepodległości (Fiestas Patrias).
W niektórych regionach Argentyny kształt zagięcia ciasta zdradza, kto zrobił empanadę – to kulinarna wizytówka gospodyń.
W wielu miejscach Ameryki Południowej empanadas sprzedaje się na ulicach z przenośnych piecyków – zawsze gorące i pachnące przyprawami.
W Mundo empanadas to coś więcej niż przekąska – to podróż przez kontynenty. Nasze empanadas przygotowujemy w duchu tradycji Ameryki Południowej ale z polskim twistem! Spróbuj naszych empanadas i przekonaj się, dlaczego ten mały pierożek podbił Amerykę i świat.
